نقش وکیل کیفری متخصص در اثبات جرم جعل

مقدمه

در مقالات پیشین در باب جرم جعل و استفاده از سند مجعول به بررسی این جرم، مصادیق گوناگون آن و مجازات این جرم پرداختیم و دانستیم قانونگذار جعل را به معنی ساختن، تغییر و تحریف متقلبانه در اسناد و نوشته ها با سوء نیت مجرمانه و کسب منافع و امتیازاتی می داند. 

همچنین با روش­های شناسایی و تشخیص سند مجعول آشنا شدیم. در ادامه نیز بزه هایی که قانونگذار ذیل عنوان جعل بررسی نموده، مانند قلب و تخدیش سکه، ساخت مهر و استفاده غیر مجاز از مهر دیگری و . . .  را بررسی نمودیم و پیچیدگی های پیرامون این عناوین مجرمانه را دانستیم. ما در سایت هموکیل مقاله های بسیاری را در مورد جعل به رشته تحریر درآورده ایم که می تواند به این مقاله ها اشاره کرد جعل مفادی یا معنوی، جعل در اسناد اتفاقی، جعل یا غصب عنوان، نکات تکمیلی در باب جرم جعل، مفهوم ادعای جعل در دعوای حقوقی، منظور از سند يا نوشته بودن در جرم جعل چه می باشد؟، عدم تحقق جرم جعل در چیزی که خود آن جعلی و ساختگی است، رسیدگی به اصالت سند توسط دادگاه در فرض اظهار انکار ، تردید و یا ادعای جعل و جعل در آثار باستانی.

در مقاله پیش رو نیز به بررسی نقش وکیل کیفری متخصص و تأثیر حضور او در اثبات جرم یا دفاع از اتهام انتسابی را مورد بررسی قرار می دهیم.

برای تحقق جرم جعل چه شرایطی لازم است 

باید بدانیم برای تحقق جرم جعل سه عنصر لازم است 

الف) تحریف حقیقت

بدان معنا که حقیقتی را ورانه جلوه داده بشود پس اگر در خصوص حقیقتی که راست می باشد و مورد تایید شخص است جعلی صورت پذیرد این دیگر جعل نمی باشد. هر رفتار مجرمانه ای تمرکز بر موضوعی دارد، نظیر سرقت و ربودن یا قتل جرم جعل نیز تمرکز بر تحریف حقیقت دارد.

مثال واقعی یک نمونه پرونده  در مجموعه هم وکیل در خصوص تحریف حقیقت

« فردی فوت می کند و وارث وی یک زوجه بدون فرزند است. وی مخفیانه در شهر دیگر ازدواج موقت کرده و یک دختر از وی دارد. بعد از فوت این شخص، فرزند برای گرفتن سهم الارث نیازمند مدارکی است که در اختیار ندارد،‌ یکی سند ازدواج موقت مادرش و دیگری شناسنامه ای که نام پدرش در آن قید شده باشد، ولی مادرش ازدواج مخفیانه داشته، وی فاقد مدارک لازم بوده، در نتیجه اقدام به تهیه عقدنامه و شناسنامه ساختگی نمود و جهت مطالبه ارث آن ها را مورد استفاده قرارداد. وراث طبقه دوم به اتهام جعل و استفاده از سند مجعول علیه این دختر، طرح شکایت در دادسرا نمودند. بعد از تحقیقات لازم، ساختگی بودن مدارک اثبات و پرونده به دادگاه ارسال می گردد. وکیل مدافع با این دفاع که رکن ضروری جعل، برخلاف حقیقت بودن است، در حالی که متهم در واقع دختر متوفی است. وکیل مدافع مدارکی را تهیه و در نهایت اثبات می نماید که واقعا مادر آن دختر به نکاح موقت متوفی در آمده بوده و این دختر هم نسبتش محرز می شود. دادگاه بعد از رسیدگی بدین شرح انشاء رای می نماید:

…. چون بر دادگاه مسلم شد که مادر دختر در نکاح مرحوم …. بوده ساختن نکاح نامه خلاف حقیقت تلقی نمی شود و چون با وجود نکاح فرزند به شوهر طبق قانون ملحق است، لذا فرزند بودن دختر نسبت به مرحوم …. یعنی پر او محرز است و تنظیم شناسنامه هم بر خلاف حقیقت نمی باشد»

سوال : آیا پر رنگ کردن قسمت های نوشته شده در سند جعل محسوب می شود

پاسخ : اثر جوهر یا مرکب بر روی کاغذ بعد از مدتی کم رنگ می شود. دارنده سند، ممکن است همان کلمات کم رنگ یا ناخوانا شده را پررنگ کند، این مورد به دلیل این که هیچ گونه قلب حقیقتی صورت نگرفته است، از مصادیق جعل محسوب نمی شود.

سوال: آیا جعل در خصوص چیزی که در عالم واقع وجود خارجی ندارد مانند جعل مدرک دانشگاهی که آن دانشگاه وجود خارجی ندارد آیا امکان پذیر است

پاسخ : سند، نوشته یا چیز دیگری و شیء باید وجود خارجی داشته باشد تا ساختن آنان یا تحریف در آن از مصادیق جعل محسوب شود. لذا ساختن مدرک تحصیلی دانشگاهی که وجود خارجی ندارد یا ساختن مدرک تحصیلی که در حال حاضر در نظام آموزشی وجود ندارد، مانند فوق دکتری و مانند آن ها، از مصادیق جعل نیست و قلب حقیقتی در آن متصور نیست

ب) قابلیت ایجاد ضرر برای دیگری

با این توضیح که در نتیجه جعل صورت گرفته می بایست ضرری بر علیه شخصی که جعل صورت گرفته شده است انجام پذیرد پس اگر شخصی یک نامه ای عاشقانه از طرف دوست خود برای همسرش از زبان دوست خود بنویسد در فرض اثبات جعلی بودن آن، به جهت فقدان ضرر جرم جعل محقق نخواهد شد.

منظور از ضرر، ضرر بالفعل است یا بالقوه 

جرم جعل،‌ مطلق است و تحقق ضرر، شرط وقوع آن نیست. ولی قابلیت اضرار برای تحقق رکن مادی جرم ضروری است پس ضرر مورد نظر مقنن الزاما ضرر بالفعل نیست و همین که سند مجعولی قابلیت اضرار را داشته باشد ، کفایت در وقوع بزه می نماید.

آیا امکان تحقق جعل در کپی وجود دارد 

یکی از موضوعات بحث بر انگیز، قابلیت تحقق جعل در فتوکپی است برخی از دیدگاه ها، جعل در کپی را نمی پذیرند ، زیرا جعل در فتوکپی به سبب عدم قابلیت استناد و در نتیجه عدم قابلیت اضرار مصداق ندارد توضیحی در خصوص مواد ۵۷ و ۹۶ قانون آیین دادرسی مدنی در این خصوص به روشن تر شدن مطلب کمک می کند در هنگام تقدیم دادخواست، به جهت تسهیل در فراهم نمودن موجبات رسیدگی و حفظ اصول اسناد، ماده ۵۷ قانون آیین دادرسی مدنی تقدیم رونوشت یا تصویر برابر اصل اسناد را کافی دانسته است. زیرا، در این مرحله قابلیت اضرار متصور نخواهد بود، و صرف تقدیم دادخواست ، هیچ گونه حقی برای خواهان علیه خوانده ایجاد نمی کند صرفا اقداماتی برای تشکیل جلسه دادرسی را فراهم می کند ولی در هنگام جلسه رسیدگی به دعوی طبق ماده 96 قانون آیین دادرسی مدنی اصل اسناد بایستی در جلسه رسیدگی ارائه گردد اگر سند ارائه شده فتوکپی باشد و اصل سند ارائه نشود ، آن سند از اعداد دلایل خارج می شود ، بنابراین ، قابلیت ضرر ایجاد نمی کند بنابراین، اگر کسی در فتوکپی جعل کرد ، به دلیل عدم قابلیت اضرار در آن رکن مادی جعل محقق نمی گردد. ولی برخی از قضات جعل در کپی را مصداق جعل می دانند که در زیر به برخی از نمونه آراء می پردازیم:

نمونه ای از آراء دادگاه ها که جعل در کپی را نپذیرفته اند

۱) «متهم جهت مرتفع نمودن مشکل زمین که پرونده ان در دادسرا مطرح بوده با اخذ وکالت در صدد رفع ان برآمده و پس از مدتی کپی نامه از شعبه … بازپرسی … ارائه … حال آن که … مدرک مذکور جعلی است … چون اصل مدرک مذکور هیچ گاه ارائه نشده است و جعل بر روی سند رونوشت برداشته مفهومی ندارد …در خصوص اتهام دیگر متهم به جعل سند رسمی نظر به این که اصل مدرک ارائه نشده رونوشت مجعول نمی تواند مثبت این اتهام به متهم باشد …..»

۲) «… تغییر کپی سند مورد نظر از مصادیق جرم جعل نمی باشد ، چرا که تصویر هر سندی، فاقد ارزش و اعتبار است و اساسا مدرک مزبور سندیت ندارد، فلذا فعل ارتکابی جرم تلقی نمی شود»

۳) «… سندی که نسبت به آن ادعا گردیده کپی غیر مصدق می باشد و کپی غیر مصدق سند در مقام دعوی یا دفاع قابلیت استناد ندارد، در نتیجه هرگونه سند سازی و تغییر در دستکاری در کپی از مصادیق جعل سند محسوب نمی شود»

نمونه ای از آراء دادگاه ها که جعل در کپی را پذیرفته اند

فردی با تهیه کپی شناسنامه و دستکاری در شماره آن، اقدام به افتتاح حساب با اسناد مذکور نموده است و با اخذ دسته چک و قراردادن چک های صادره در اختیار دیگران و اخذ وجوه مبادرت به کلاهبرداری می نماید. دادگاه بدوی با این استدلال که: «… فقد هرگونه دلیل در اصل سند سجلی و رویت آن از سوی دادگاه در جلسه دادرسی و عدم مصدق بودن کپی سند مخدوش ….» حکم برائت صادر می نماید ولی دادگاه تجدید نظر، جعل در کپی را می پذیرد و اعلام می دارد: «…. اولا نامبرده با تهیه کپی از شناسنامه و تغییر در شماره آن با درج شماره های 3519و25190در بانک های مختلف اقدام به افتتاح حساب …. نموده است. ….لذا با توجه به موارد ذکر شده اقدام متهم در اخذ کپی از شناسنامه و تغییر در شماره آن جعل در سند عادی محسوب و مضافا با استفاده از سند مجعول شده …. دادگاه با احراز وقوع بزه مستندا به …… مواد …… محکوم می نماید»

پ) سند جعلی می بایست شبیه سند اصلی باشد 

در خصوص تحقق جرم جعل برخی از حقوق دانان قائل بر این نظر می باشند که سند جعلی ساخته شده می بایست شبیه سند جعلی باشد ولی گروهی دیگر از حقوق دانان بر این نظر هستند که که نیازی نیست سند جعلی شبیه سند اصلی باشد همین که مخاطب را بفریبد و به اشتباه اندازد کفایت می کند و رویه قضایی در این خصوص مشتت عمل می نماید و در هر پرونده ای با توجه به مدارک و نحوه جعل باید مسیر پرونده پیش رود به طور مثال اگر شخصی اقدام به جعل امضاء رئیس یک کلانتری می نماید و به وسیله آن دستور بازرسی خانه ای را می گرد و بعد متضرر از این اقدام متوجه جعلی بودن امضاء می شود باید گفت در این حالت شبیه سازی دیگر ملاک نیست و همین قدر که عرف تایید کند امکان به اشتباه افتادن افراد وجود دارد کفایت می کند. 

 آیا امکان جعل در خصوص اثر انگشت وجود دارد یا خیر 

با توجه به ماده ۵۲۳ قانون مجازات اسلامی قسمت تعزیرات که بیان می دارد «جعل و تزویر عبارتند از : ساختن نوشته یاسند یا ساختن مهر یا امضای اشخاص رسمی یا غیر رسمی، خراشیدن یا تراشیدن یا قلم بردن یا الحاق یا محو یا اثبات یا سیاه کردن یا تقدیم یا تاخیر تاریخ سند نسبت به تاریخ حقیقی یا الصاق نوشته ای به نوشته دیگر یا به کار بردن مهر دیگری بدون اجازه صاحب آن و نظایر این ها به قصد تقلب» همانطور که مشاهده می نمایید در ماده ۵۲۲ اشاره ای به امکان جعل اثر انگشت نشده است ولی در آخر ماده عبارت و نظایر آن ها را آورده است منظور از «نظایر این ها» در ماده ۵۲۳ قانون مجازات اسلامی با توجه به اصول حاکم بر تفسیر قوانین کیفری نظیر تفسیر مضیق و تفسیر به نفع متهم به معنای نظیر همان مصادیق به کار رفته شده در ماده ۵۲۳ قانون مجازات اسلامی می باشد. لذا، در هر مورد، صرفا همان موضوع را شامل می شود مثلا نظیر امضاء چیست ؟ پاسخ آن روشن است: پاراف یا اثر انگشت. چون امضاء ذیل یک سند به معنای تایید مندرجات آن سند به وسیله امضاء کننده است، اثر انگشت افراد بی سواد نیز همین معنا را می رساند پس می توان ادعا کرد که جعل اثر انگشت و پاراف هم از مصادیق «نظایر امضاء» محسوب می شود و می توان آن را منطبق بر ماده ۵۲۳ قانون مجازات اسلامی دانست.

نقش وکیل کیفری در اثبات عنوان اتهامی

نظر به این که اثبات وقوع این جرم و توانایی اقناع مقام قضایی رسیدگی کننده به اتهام با ارائه دلایل قانع کننده مبنی بر وقوع این بزه توسط شخص مشتکی عنه، امر دشواری است و نیازمند تسلط به مباحث حقوق جزا و جرم شناسی و آیین دادرسی کیفری و دیگر مباحث عام حقوقی است، لذا بدون حضور وکیل کیفری متخصص و یاری گرفتن و استفاده از راهکار های مؤثر او، اثبات جرم در دادگاه و مجازات مجرم و رساندن او به کیفر اعمالش امری دشوار و گاه بعید خواهد بود.

وکیل کیفری متخصص با آگاهی و تسلط پیرامون مباحث حقوقی و کیفری، داشتن تجربه کاری بالا ، پرونده ها و کیس های متعدد با عناوین مجرمانه مشابه می تواند بهترین و کامل ترین ادله و مدارک محکمه پسند را برای اثبات و احراز وقوع بزه و تقویت مواضع موکل در نزد مقام قضایی رسیدگی کننده به جرم ارائه نموده و با اعتماد به نفس کافی که ناشی از علم، آگاهی، فنون مذاکره و دفاع و قدرت بررسی و تحلیل بالاست، بهترین و مؤثر ترین دفاعیات را در محضر دادگاه ارائه نماید.

همچنین وکیل کیفری متخصص در این حوزه با عنایت و شناخت کافی به رویه قضایی محاکم می تواند نقش مؤثری در تسریع فرآیند رسیدگی به جرایم جعل و استفاده از سند مجعول داشته باشد. 

همچنین ضمن ارزیابی و بررسی نقاط قوت و ضعف ادله اثبات دعوا که شاکی قصد استناد به آن ها را دارد، در بهترین و کامل ترین شکل ممکن آن ها را ارائه نماید. 

ضمن این که وکیل با اختیاراتی که به موجب قانون دارد می تواند تقاضای مطالعه پرونده، صحبت با بازپرس و قاضی رسیدگی کننده به اتهام را داشته باشد و تمامی این موارد کمک می کند که با بررسی کامل و همه جانبه پرونده و عنوان اتهامی و ادله ابرازی، بهترین نتیجه در جلسه رسیدگی عاید شاکی گردد. 

نقش وکیل کیفری در دفاع از اتهام انتسابی 

در مقابل وکیل کیفری در مقام دفاع از مشتکی عنه، می تواند با داشتن علم و آگاهی کافی و تسلط به قوانین کیفری تلاش نماید، شکوائیه شاکی و ادله مورد استناد او را از اعتبار بیندازد و ضمن دفاع مؤثری که از متهم جرم ارائه می دهد، اصل عنوان اتهام منتسب به موکلش را زیر سؤال ببرد. متأسفانه به کرات مشاهده شده است اشخاصی که تحت اتهامی مورد تعقیب و پیگرد قانونی قرار می گیرند به دلیل ناتوانی و عدم سواد حقوقی کافی، توان دفاع مؤثر از خود را نداشته و ممکن است به ناحق مورد مجازات قرار گیرند. فلذا برای پیش گیری از این امر و جلوگیری از تضییع احتمالی حقوق خود،  بهتر است از راهنمایی وکیل کیفری متخصص مدد گرفته شود.

بهترین وکیل برای جرم جعل و استفاده از سند مجعول در تهران 

همانطور که در بالا به بخشی از پیچیدگی های جرم جعل اشاره شد و ذکر تمام جزئیات آن خارج از حوصله این نوشتار می باشد دفتر مرکزی هم وکیل در تهران است و اگر شما کاربران در تهران می باشید و نیاز دارید با بهترین وکلای کیفری مشاوره نماید هم اکنون می توانید در خواست مشاوره خود را ثبت نمایید و اما در خصوص عزیزانی که در خارج از تهران نیز می باشند جای هیچ گونه نگرانی نیم باشد چرا که شما یا می توانید مشاوره تلفنی دریافت نمایید و یا هم وکیل زمینه برقراری مشاوره با بهترین وکلای شهرتان را برای شما فراهم می سازد.

کلام پایانی در خصوص نقش وکیل کیفری

در نهایت خاطر نشان می گردد با عنایت به پیچیدگی های حاکم بر فرآیند رسیدگی، اثبات جرم و کیفردهی در کلیه مصادیق جرم جعل و استفاده از سند مجعول، به همراهان گرامی توصیه می گردد قبل از هر اقدام و طرح شکایت با مشاوران حقوقی متخصص و وکلای حاذق در این حوزه مشورت نموده و از راهنمایی متخصصین مدد گرفته شود. مجموعه هم وکیل نگاه تخصصی به حوزه خدمات حقوقی دارد به طوری که با به گرد هم آوردن وکلای مختلف که هر کدام در زمینه های مختلف در وکالت فعالیت دارند ما به همراهان گرامی این قول را می دهیم که موضوع پرونده شما بسته به موضوع به حاذق ترین وکیل ارجاع گردد در آخر باید گفت اگر توانایی پرداخت حق الوکاله را ندارید ما به شما توصیه می کنیم که از طریق لینک بالا اقدام به ثبت درخواست مشاوره نمایید تا از این طریق به صورت آنلاین و در تمامی ساعات شبانه روز بتوانید با وکلای متخصص مشورت نمایید و پرونده خود را با استراتژی که وکیل برای شما میچیند پیش ببرید تا از این رهگذر بتوانید به حق خود برسید.