از کار افتادگی یا نقص در حرکت و ارش آن

موضوع این مقاله در خصوص از کار افتادگی یا نقص در حرکت و ارش آن می باشد . انجام جنایت اثرات مختلفی دارد یکی از این آثار ناشی از جنایات، ازکارافتاده شدن آن عضو مورد آسیب است که به معنی از کارافتاده شدن قابلیت های ان عضو  و ازبین رفتن ان عضو است یعنی دیگر ان عضو هیچ کارایی و منفعتی ندارد حال فرض کنید عضوی که از کار افتاده است عضوی باشد که در حرکت انسان نقش مهمی داشته باشد در این صورت محاسبه آسیب وارده چگونه است ایا ارش دارد یا دیه و چگونه محاسبه خواهد شد.

تعیین از کار افتادگی دیه در پزشکی قانونی

اولین نکته در خصوص ازکارافتادگی این است که از کار افتاده شدن عضوی دیه مشخص ندارند و قانونگذار در خصوص تعیین ان ها خسارت برای ان ها بیان نموده است که باید توسط مرجع پزشکی قانونی برای جبران ان ارش تعیین گردد معمولا پزشکی قانونی در نظر خود بیان می دارد که ان عضو بهبود یافته است یا خیر و ارش یا دیه را هم با توجه به همین موضوع مشخص می نماید.

رای وحدت رویه مهم در خصوص ازکارافتادگی

مطابق رای وحدت رویه ای که در سال 76 در خصوص ازکارافتاگی صادر شد 2 نظریه در خصوص ارش وجود دارد:

طرفدارن این نظریه معتقدند که اگرعضوی بشکند و این شکستن باعث شود که ان عضو از کارافتاده بشود پس به این معناست که این شکستگی بهبود یافته است اما به صورت معیوب.پس تفاوت است بین زمانی که پزشکی قانونی بیان کند که عضو شکسته شده التیام یافته است اما با وجود عیب و یا التیام یافته به صورت سالم و صحیح.پس اگر در این شرایط که شکستگی باعث ازکارافتاده شدن عضو بشود پزشکی قانونی اعلام کند که التیام شکستگی این عضو به صورت صحیح بوده است و فقط ارش برای عدم حرکت یا همان ازکارافتادگی در ان عضو را بیان کند این اقدام اشتباه است در این شرایط قاضی موظف است صرفا برای شکستگی استخوان دیه تعیین کند نه ارش. 

چون این عضو التیام معیوب داشته است پس دیه شکستگی با التیام معیوب باید حساب شود نه دیه التیام شکستگی و ارش عدم حرکت.

مخالفین نظریه فوق بیان می کنند که وقتی پزشکی قانونی اعلام می کد که عضو شکسته ای بهبود یافته است ممکن است یکی از دو فرض زیر برای ان عضو رخ داده باشد یکی این که ان عضو سالم بشود ولی دیگر کارایی خوب اولیه را ندارد مثلا دست بنا اگر بشکند ممکن است بنا دیگر نتواند با دست خود مانند قبل از ورود آسیب شکسته شدن کار کند این نوع ازکارفتاده شدن عضو جزئی است در این گونه موارد ارش تعیین کردن طبق رای وحدت رویه اشتباه است نوع دوم آسیب ممکن است به شکلی باشد که ان عضو دیگر قادر به حرکت نباشد و دیگر نتوانیم از منفعت ان عضو استفاده کنید  در این زمان تعیین ارش کاملا قانونی است و باید علاوه بر دیه شکستگی ارش ان نقصان منفعت و از کارافتادگی نیز تعیین بشود.

نظر غالب:

وجود هرگونه نقصی در عضو پس از التیام ان درواقع التیام معیوب نامیده می شود و التیام صحیح واژه ی اشتباهی در این خصوص است و نظر اول در رویه قضایی کاربرد دارد.

جراحی پزشکی پس از آسیب

گاهی پس از ورود آسیب و صدمه از جانب جانی برای بهبود مجنی علیه نیاز باشد که جانی عمل های جراحی زیادی انجام دهد و در عمل های پزشکی همانطور که می دانید از لحظه ورود مایع بیهوشی به بدن به مجنی علیه آسیب می رسد تا اخرین لحظات عمل که گاهی پزشک ناچار می شود استخوانی که بد جا افتاده است را دوباه در عمل جراحی بشکند تا درست التیام یابد پس در این خصوص 2 فرض آسیب برای مجنی علیه داریم

اثرجنایات وارده توسط جانی

جنایات جانی که موجب بروز آسیب های شدیدی به بدن مجنی علیه شده است که ممکن است مستقیما بر بدن او جراحت ایجاد کند و یا اثار این جنایات که درواقع نتیجه ی صدمات وارده بر اثر سرایت و عفونت است.

اثر صدمات وارده از سوی پزشک

نوع دیگری از صدمات که مجنی علیه ناچار است ان ها را تحمل کند این است که پزشک ناچارا برای بهبود بیمار باید اعمالی چون سوزن زدن به او و یا حتی باز کردن کامل اعضای بدن او جهت درمان انجام دهد

برای اعمال درمانی پزشک آیا باید ارش جدا در نظر گرفت؟

مثلا ممکن است دکتر برای مداوا و درمان مجنی علیه ناچار شود مغز یا شکم او را ابتدا پاره کند و دوباره ان را پیوند زند در این صورت برای تعیین ارش بین فقها اختلاف نظر موجود باشد. 

برخی فقها معتقدند که جانی که با ورود آسیب، باعث شده است جمجه مجنی علیه بشکند باید برای جبران دیه یا ارش را مطابق قانون بپردازد و اگر برای درمان نیاز باشد که مجددا جمجه شکسته بشود یا شکم پاره بشود دگر لازم نیست که دیه جدا پرداخت بشود چون جانی باعث شکستگی دوم نشده و فاعل ان پزشک است و پزشک هم که از بیمار یا خانواده اش رضایت گرفته است.پس او هم نباید دیه یا ارش بپردزد.

اما برخی دیگر از فقها معتقدند چون آسیب دوم هم ممکن است باعث بهبود عضو او نشود و یا صحیح انجام نشود جانی ضامن پرداخت ان است.مثلا یکی از فقهای مشهور معتقد است که اگر بر اثر شکستگی جمجمه سر برای درمان خونریزی مغزی رخ دهد جانی باید ارش ان را هم پرداخت کند .( بیت المال و پرداخت دیه و روش های پرداخت دیه)

رای وحدت رویه در خصوص مستحق بودن یا نبودن مجنی علیه به اخذ دیه یا ارش اضافی

مطابق این رای، جانی مسئول پرداخت جراحات اولی است و جراحاتی که برای درمان او ناچارا باید انجام گیرد هیچ کس ضامن نیست مگر ان که پزشک از مجنی علیه یا همان بیمار رضایت و برائت نگیرد و نظامات پزشکی را هم در اثر سهل انگاری رعایت نکند. پس پرداخت ارش و دیه مجدد بر عهده ی  جانی نیست ولی هزینه های درمان از جمله هزینه جراحی و عمل با جانی است.

توصیه پایانی در خصوص از کارافتادگی

از کار افتادگی به از بین رفتن منفعت ان عضو یا نقصان منفعت در ان تعبیر می شود که دو رای وحدت رویه در این خصوص بیان شده است که در فوق به ان ها اشاره نمودیم. اگر عضوی از اعضای بدن شما یا عزیزانتان ازکار افتاده بشود با مطالعه این مقاله می توانید مقدار دیه ان را متوجه شوید.