اگر دندان آسیب دیده شیری باشد ارش دارد یا دیه؟

در این مقاله در خصوص یکی از ویژگی های مجنی علیه بحث می کنیم مجنی علیه در این مقاله کودکی است که دندان ان شیری است و همین دندان توسط جانی یا در تصادف آسیب دیده است. 

دندان عضو بسیار مهمی است و فرقی ندارد که آسیب دیده و مجنی علیه بزرگسال باشد یا کودک. به هرحال در صورتی که در اثر عمل مجنی علیه دندان فردی آسیب ببیند باید قصاص شود که در ۹۹ درصد مواقع قصاص در چنین جنایاتی رخ نمی داد و یا این که باید دیه یا ارش بپردازد بسته به این که محل آسیب کدام دندان باشد و چه مقدار آسیب زده باشد و این آسیب از چه نوعی باشد، شکستگی، ترک خوردگی و یا موارد دیگر .چون هر کدام دیه یا ارش مخصوص به خود را دارند.  
 

منظور از دندان شیری چیست؟

اولین باری که کودکی شروع به دندان دراوردن می کند نوع دندان شیری است و تعداد ان ۲۰عدد است منظور از شیری بودن دندان این است که موقتی هستند و در یک سن خاص دوباره تک تک این دندان ها فرو می ریزد و دندان های اصلی و دائمی جای ان ها را می گیرند اما این طور نیست که اگر دندان دائمی همآسیب ببیند دوباره رشد کند حتی در دندان های شیری برخیآسیب ها موجب می شوند دیگر به هیچ وجه دندان دائمی رشد نکند. دندان شیری در کودکان  از ۲ سالگی رویش دارد و در نهایت  تا ۱۲ سالگی تک تک ان ها فرو می ریزند. 

درصورتی که بافتی که با آن دندان ساخته می شود کنده بشود و دیگر رشد نکند وضعیت چگونه است؟

ممکن است علاوه برآسیب به خود دندان بافت تشکیل دهنده ان هم صدمه ببیند گاهی این صدمه سطحی و در حد خراش است که نیازی به نگرانی نیست اما اگرآسیب به بافت دندان به صورتی باشد که موجب شود بافت دندان آسیب جدی ببیند پس در این صورت اگر دندان دوباره رویش داشته باشد یک صدم را در دیه کامل ضرب می نماییم که همان یک درصد دیه می شود ولی اگرآسیب موجب گردد که دیگر دندان روییده نشود در این صورت دیه کامل آن عضو باید پرداخت شود البته آن مرجعی که باید تشخیص دهد که دندان شیری که اکنون آسیب دیده است قدرت رویش دوباره دارد یا خیر پزشکی قانونی است.

دندان شیری در چه حالت هایی صرفا ارش دارد؟

در ۴ حالت اگر دندان آسیب ببیند دیگر برای ان دیه تعیین نمی شود و در واقع در قانون برای این موارد دیه مقدر تعیین نگردیده است این ۴ مورد به شرح زیر است:

اگر دندان شیری بشکند حد و اندازه ان فرقی ندارد فقط ان که نوع آسیب شکستن باشد: 

درصورت معیوب شدن دندان شیری شامل هر نوع عیبی می شود و اگر دندان شیری شکافته شود در اثرآسیب یا تصادف عمق و اندازه شکافتن هم موجب نمی شود تا به جای ارش برای مجنی علیه دیه تعیین گردد مورد اخر زمانی است که بر اثر سانحه تصادف یا توسط جنایت جانی، دندان کودک سیاه بشود در این صورت هم نیاز به پرداخت دیه نیست.  
 

پرسش : دلیل آنکه در موارد فوق جانی باید صرفا ارش بپردازد و نمیتوان از او مطاابه دیه کرد چیست؟

اول این که اگر به بافت ساختاری دندان شیری آسیب نرسیده باشد دوباره رشد خواهد کرد و مثل روز اول سالم می شود و دوم این که دندان شیری عصب ندارد بنابراین تعیین دیه در قانون برای آن نشده است و قانونگدار به ارش بسنده نموده است که ارش آن را هم پزشکی قانونی با توجه به کیفیت آسیب مشخص می نماید.

محاسبه دیه دندانی که مورد آسیب واقع شده است دندانی باشد که کاشت شده است؟

برای پاسخ به این سوال ابتدا باید بیان کنیم که منظور از دندان کاشت شده چیست در مواقعی به هر دلیلی چه خراب بودن دندان یا این که قصد بیمار یک دست کردن دندان ها باشد و غیره دندان های قبل کشیده شده و دندان برای بیمار کاشته شود در این دندان مصنوعی است و نوع کاشت آن ایمپلنت نام دارد که در دندانپزشکی ها با ابزارالات مخصوص پزشکی درون لثه کاشته می شود و به راحتی هم قابلیت جدا شدن از لثه را ندارد در چنین صورتی اگر مجنی علیه قبل از ورود صدمه از طرف جانی یا قبل از تصادف منجر به حادثه اقدام به کاشت دندان نموده باشد و بعد از آن که مدت زمان گذشتن از کاشت هم اهمیتی ندارد توسط جانی یا مقصر این دندان او کنده شود یا شکسته و ...بشود در این صورت تعیین دیه و یا درواقع مجازات آن بستگی دارد که آن دندان دارای حیات و زندگی باشد یا خیر اگر این دندان هم حس داشته باشد و دارای حالت حیات و زندگی باشد در این صورت قانونگذار تصمیم گرفته است که دیه ی کامل دندان را برای مجنی علیه در نظر بگیریم و مانند این می باشد که این دندان کاشت شده دندان اصلی خود مجنی علیه است اما در صورتی که این دندان حس نداشته باشد و مرده محسوب شود پس مجنی علیه دردی حس نکرده و اعضای بدن آن آسیب ندیده است بلکه از لحاظ مالی در دردسر افتاده و مجبور است که دوباره هزینه کند تا آن دندان روی لثه قرار گیرد بنایراین قانونگذار مجازات ضرر و خسران مجنی علیه برای جانی مجازات در نظر گرفته شده که در این شرایط جانی باید ضمان مالی چنین دندانی را بپردازد و حکم تخریب اموال را در دادگاه به فرد مطالبه گر خواهند داد.

دادگاه صالح در خصوص مطالبه دیه دندان کاشته شده چگونه است؟

در این موارد برخی از قضات به دلیل ان که این نوع آسیب را صرفا ضرر مالی می بینند پس برای آن مجازات مالی درنظر می گیرند و آن را تخریب اموال به شمار می اورند اگر به این قضیه دید تخریب اموال داشته باشیم قاعدتا دادگاه و رسیدگی آن باید کیفری باشد نه حقوقی. پس معمولا این رسیدگی قضایی توسط دادگاه کیفری انجام می شود.

اگر دندان جدیدی رشد کند دیه دندان قبلی چقدر خواهد بود؟

فرض کنید بر اثر یک حادثه طبیعی مثل سر خوردن دندان کسی به لبه ی سنگی برخورد کرده وبیوفتد و بعد از آن دندان دیگری رشد کند و به جای آن قرار بگیرد در این صورت اگر به دندان دوم توسط جانی یا مقصر تصادف آسیبی وارد شود مانند آن است که به دندان اصلی آسیب زده است و تمام شرایط  و احکام آن را به دنبال دارد.