حقوق دفاتر اسناد رسمی 

درباره موضوع حقوق دفاتر اسناد رسمی تحقیق و بررسی می کنیم. دفتر اسناد رسمی تحت نظارت سازمان ثبت اسناد و املاک متشکل از یک سر دفتر و یک دفتر یار اول و گاهاً یک دفتر یار دوم و تعدادی کارمند می باشد. 

سر دفتر با ابلاغ رئیس سازمان ثبت اسناد منصوب می شود و دفتر یار اول با پیشنهاد سر دفتر به وسیله ی رئیس سازمان ثبت اسناد و املاک در این سمت منصوب می گردد و سایر کارمندان دفتر اسناد رسمی به وسیله ی سر دفتر استخدام شده. در زمانی که سر دفتر غایب باشد دفتر خانه به کفالت اداره می شود. این کفیل می تواند یا دفتر یار همان دفتر خانه یا سر دفتر دفترخانه ی دیگری باشد. 

وظایف سر دفتر چیست؟

سر دفتر در راستای انجام وظایف خود سه نوع مسئولیت دارد:

1)مسئولیت حقوقی 

2)کیفری 

3)انتظامی 

مسئولیت حقوقی و کیفری سر دفتران در دادگاه های عمومی رسیدگی می شود اما مسئولیت انتظامی آنان در دادگاه های انتظامی سر دفتران رسیدگی می شود. 

سر دفت در تنظیم اسناد تابع قوانین و مقررات است و از جمله وظایف او می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1)تنظیم سند 

2)گواهی امضاء

3)صدور رو نوشت یا کپی برابر اصل 

4)قبول امانات 

سر دفتر ممکن است در راستای انجام وظیفه ی خود در خصوص تنظیم یک سند هر سه نوع مسئولیت حقوقی ، کیفری و انتظامی را دارا باشد. مسئولیت انتظامی سر درفتر یعنی نقض نظامات صنفی و در صورتی که در دادسرای انتظامی کیفر خواست صادر شود این کیفر خواست در داد گاه های انتظامی سر دفتران قابل رسیدگی است و حداکثر مجازاتی که در قبال مسئولیت انتظامی برای سر دفتران پیش بینی شده انفصال دائم و حداقل آن توبیخ کتبی است. 

حق الثبت چیست؟ 

حق الثبت یکی از حقوق دولتی می باشد که در اسناد مالی برابر یک درصد از مبلغ مندرج در سند می باشد . اما در اسناد غیر مالی از قبیل وکالت، رضایت، اقرار و ... حق ثبت این اسناد غیر مالی به صورت مقطوع تعیین می گردد و سر دفتران فقط مکلف به وصول حق الثبت می باشند و همانند وصول مالیات نقل و انتقال سهمی از آن ندارند.

حق التحریر چیست؟

حق التحریر قانونی 60% آن سهم سر دفتران می باشد و مابقی آن بدین شکل است:

15% سهم دفتر یار اول _ 15%سهم کارمندان دفتر _10% سهم کانون سر دفتران البته بابت بیمه و بازنشستگی سر دفتر که مشمول مالیات بر درآمد هم خواهد شد. 

منظور از ثبت اسناد در دفتر اسناد رسمی چیست؟ 

دفتر اسناد رسمی ثبت اسناد را به صورت آنی انجام می دهد یعنی در سامانه ی جامع و یک پارچه ی سازمان ثبت اسناد تمامی اسناد تنظیم می گردند و گواهی امضاء هم به صورت الکترونیک صورت می گیرد و دیگر خبری از دفاتر ثبت اسناد سنتی و انجام گواهی امضاء به صورت سنتی وجود ندارد و سر دفترانت با دسترسی به سامانه ی ثبت اسناد و سازمان ثبت احوال کشور اقدامات را به صورت آنی انجام می دهند و به دلیل آنی بودن اقدامات در دفاتر ثبت اسناد وضعیت اشخاص ممنوع المعامله و یا اشخاص فوت شده در دفاتر مشخص می شود. 

 اسناد مالی و غیر مالی 

اسنادی که در دفاتر اسناد رسمی تنظیم می شود یا مالی هستند یا غیر مالی. اسناد مالی به اسنادی گفته می شود که در بردارنده ی حقوق و تعهدات مالی می باشد مثل سند قطعی غیر منقول یا صلح اما اسناد غیر مالی به اسنادی گفته می شود که در بردارنده ی حقوق و تعهدات مالی نمی باشد یا مبلغی در سند قید نمی شود مانند رضایت یا وکالت.

استعلامات 

پاسخ استعلام ثبت مخصوص دفتر خانه ی استعلام کننده می باشد. همچنین پاسخ استعلامات در خصوص سایر دفاتر اسناد رسمی را دفتر خانه می تواند مستند به سند تنظیمی خود قرار دهد مثل مفاصا حساب بیمه. پاسخ این استعلامات فقط در مواعد تعیین شده معتبر است مثلاً پاسخ استعلام دارایی مدت اعتبارش سه ماهه می باشد به شرط این که سال به پایان نرسیده باشد. 

در پاسخ استعلام مالیات نقل و انتقال چنان چه دفتر خانه ی دیگری بخواهد استفاده کند دفتر خانه استعلام کننده ی اصلی حتماً باید حاشیه نویسی مبنی بر عدم تنظیم سند نماید. همچنین اعتبار پاسخ استعلامات ثبت املاک در مواقعی که دفتر اسناد رسمی و اداره ی ثبت در یک شهر واقع شده اند یک ماه می باشد و در غیر این صورت 45 روز است. 

اقسام سند رسمی وکالت 

1)سند وکالت با حق فروش 

این سند معمولاً به صورت وکالت با حق فروش تنظیم می شود و معمولاً موکل حق عزل موکل را برای مدت معیینی از خود سلب و ساقط می کند. این سند می تواند جامع یا کلی باشد یا به صورت موردی یا خاص. و حق التحریر و حق الثبت و عوارض شهرداری و سایر موارد آن مانند سند قطعی فروش گرفته می شود. 

2)سند وکالت کاری 

این سند در مقالب سند وکالت با حق فروش تنظیم می گردد یعنی موکل فقط انجام امور کاری و اداری خود را به وکیل واگذار می نماید و در این گونه وکالت نامه ها موکل حق عزل وکیل را برای خود حفظ می نماید و بعد از انقضای مدت وکیل خود به خود منعزل می شود. از جمله کاربردی ترین وکالت نامه ها ی کاری می توان به:

تعویض پلاک، شهرداری، بانک، گمرک، شرکت های تجاری و امثال آن نام برد.

3)سند وکالت جامع 

این سند دزمانی مطرح می شود که موکل مورد خاصی را مد نظر نداشته باشد. یعنی می تواند یا کاری یا با حق فروش یا هردو باشد.

4)سند تفویض وکالت 

در تمامی اسناد و کالت از جمله فروش، کاری، جامع اگر در سند تصریح شده باشد وکیل حق تفویض مورد وکالت را به دیگری دارد. 

توصیه آخر 

به عزیزان و دوستان گرامی توصیه می شود در صورت بروز مشکلات حقوقی قبل از هر اقدامی با وکلای متخصص در آن زمینه مشورت نمایید.