مرور زمان مالیاتی و تخلف های مرتبط با آن

در این مقاله به بررسی مرور زمان مالیاتی و تخلف های مرتبط با آن می پردازیم، مرور زمان، مدت زمانی است که به موجب قانون مشخص شده و در آن مدت زمان معین است که اگر طرح دعوا صورت بگیرد اثر حقوقی خواهد داشت.

مقدمه

مالیات ها در سر تا سر کشور های دنیا و به خصوص کشور های توسعه یافته، نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کنند. در کشور ما نیز مالیات ها از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و توسط قانونگذار قوانین و مقررات مخصوصی برای آنها تعیین شده است. یکی از عباراتی که احتمالا به گوش شما خورده است، عبارت "مرور زمان" است. سوالی که پیش می‌آید این است که اولا مرور زمان چیست؟ دوما ارتباط آن با مالیات ها به چه شکل است؟ و نهایتا چه مواردی در حوزه مرور زمان مالیاتی به عنوان تکلیف و وظیفه بر عهده اشخاص گذاشته شده که عدم انجام آن تکالیف به ارتکاب جرم و یا تخلف می‌گردد؟ در این مقاله سعی می‌شود به این سوالات پاسخ داده شود.

منظور از مرور زمان در حقوق چیست؟ 

منظور از مرور زمان که یک اصطلاح حقوقی بوده و در عرف و میان مردم نیز رایج است چه می‌باشد؟ در یک بیان ساده می‌توان گفت مرور زمان، مدت زمانی است که به موجب قانون مشخص شده و در آن مدت زمان معین است که اگر طرح دعوا صورت بگیرد اثر حقوقی خواهد داشت. مرور زمان همه دعاوی واحد و یک اندازه نبوده و بسته به اینکه در خصوص چه دعوایی باشد.

 شمول مرور زمان مالیاتی

بر اساس ماده 157 قانون مالیات های مستقیم، مودی باید اظهارنامه مالیاتی خود را به سازمان امور مالیاتی در مهلت مقرر تسلیم نماید. حال اگر فرض کنیم که مودی مالیاتی در طی آن مهلت اظهارنامه خود را به سازمان نداد، سازمان امور مالیاتی از تاریخ انقضای این مهلت پنج سال فرصت دارد تا مالیات را از مودی بگیرد. یعنی برای سازمان امور مالیاتی مرور زمانی پنج ساله در نظر گرفته شده است که اگر آن پنج سال بدون اقدامی از طرف سازمان سپری شود دیگر نمی‌توان مالیات را مطالبه نمود. 

چه تخلفات مالیاتی شامل مرور زمان می شوند؟

ماموران مالیاتی اگر در کار خود مسامحه و غفلت کنند، یعنی اگر در وظایف خود که بر اساس شغلی که به آن مشغول هستند، حواس پرتی کنند و این غفلت و مسامحه آنها باعث شود که مالیات یک مودی مشمول مرور زمان بشود، عمل صورت گرفته توسط مامور مالیاتی تخلف دانسته می‌شود. 

پس مشخص شد اگر در جریان تشخیص مالیات سهل انگاری مامور مالیاتی باعث ارتکاب این تخلف می‌شود. در بند دوم ماده 270 ق.م.م به این مسئله اشاره شده است.

 مجازات شخصی که این تخلف را انجام می‌دهد این است که از شغل خود که خدمت مالیاتی است برکنار می‌شود. باید توجه داشت که رای به این برکناری و همچنین سایر مجازات ها توسط شعب شورای عالی مالیاتی صورت می‌پذیرد. 

به جز این برکناری از خدمت دولتی چه مجازاتی در انتظار این فرد می‌باشد؟ در قانون رسیدگی به تخلفات اداری نیز برای این تخلف مجازات مقرر شده که فرد به آن محکوم می‌گردد. این مامور مالیاتی اگر شورای عالی مالیاتی تشخیص دهد مسئولیت مدنی نیز داشته و باید آن را جبران نماید.

اشاره به یک نکته دیگر که در این ماده تحت عنوان تخلف مالیاتی مامور اداره امور مالیاتی شناخته شده است نیز خالی از لطف نیست. در ماده 270 ق.م.م بیان شده که اگر غفلت و سهل انگاری مامور مالیاتی باعث شود که " وصول و اخذ مالیات" از مودی مالیاتی نا ممکن شود، آن مامور مالیاتی مرتکب تخلف شده است. برای مثال حالتی را تصور کنید که حواس پرتی و غفلت یک مامور مالیاتی باعث شده که مودی مالیاتی اموال خود را به نحوی به خارج از کشور منتقل نماید. در این مورد هم مجازات هایی که در انتظار متخلف خواهد بود دقیقا مانند بند قبلی می‌باشد.

توصیه پایانی

تخلفات مالیاتی طیف گسترده ای تخلفات اداری را در بر می‌گیرند. این تخلفات بر خلاف جرایم، آنچنان شناخته شده در میان مردم نبوده و بسیاری از اشخاص حتی از تخلف دانسته شدن برخی اعمال خود به عنوان مامور مالیاتی و یا مودی مالیاتی بی خبر می‌باشند. 

همچنین همانطور که می‌دانید در مواردی که با مواردی مواجه می‌شوید که احساس می‌کنید تخلف مالیاتی صورت گرفته، تشخیص اینکه دقیقا عناصر این تخلف وجود دارد یا خیر، یکی از مهم ترین مسائلی است که باید توسط اشخاصی که آموزش تخصصی حقوقی دیده اند صورت بپذیرد. 

همچنین آشنایی کامل با دادرسی مالیاتی نیز یکی دیگر از مواردی است که توصیه می‌شود در شخصی که با او مشورت می‌نمایید باشد. بنابر این به نظر می‌رسد بهترین گزینه برای موارد این چنینی، مشاورین حقوقی مالیاتی باشند.