جرم جعل رایانه ای چیست و مجازات جرم جعل رایانه ای
جرم جعل رایانه ای چیست و مجازات جرم جعل رایانه ای
جعل رایانه ای یا جعل الکترونیک یکی از اقسام جرم جعل می باشد، تعریف جرم جعل رایانه ای، رفتار فیریکی و عنصر مادی این جرم و همچنین تفاوت جرم جعل رایانه با جعل سنتی و مجازات جرم جعل رایانه ای موارد مهم این مقاله می باشند
مقدمه
در مقالات قبلی به بررسی جرم جعل سنتی و اقسام آن پرداختیم و دانستیم جعل سنتی بر روی نوشته اعم از سند و . . . و به طور کلی سایر چیزهای ملموس قابل انجام است. اما امروزه با توجه به گسترش فضای مجازی و پیشرفت تکنولوژی به ویژه محیط سایبر شاهد گسترش ارتکاب جرایم متعددی در فضای مجازی هستیم.
جعل رایانه ای که در واقع جرم علیه داده ها می باشد و به دلیل این که امکان ارتکاب در سطح وسیع و گسترده و بدون شناسایی هویت مرتکب آن، وجود دارد موضوعی حساس و چالشی است و به همین جهت قانونگذار باید با دقت نظر بالاتری به این موضوع بپردازد.
جرم جعل رایانه ای چیست؟
قانون گذار در ماده 6 قانون جرایم رایانه ای و ماده 734 قانون تعزیرات به بررسی این جرم پرداخته است. بر اساس این مواد تعریف جعل رایانه ای عبارت است از: " تغییر یا ایجاد دادههای قابل استناد یا ایجاد یا وارد کردن متقلبانه داده به آنها.
تغییر دادهها یا علائم موجود در کارتهای حافظه یا قابل پردازش در سامانههای رایانهای یا مخابراتی یا تراشهها یا ایجاد یا وارد کردن متقلبانه دادهها یا علائم به آن ها"برای دانستن مفهوم داده پیام که در این ماده به کار رفته است می توان از ماده 2 قانون تجارت الکترونیک کمک گرفت که تعریفی از این مفهوم ارائه داده است و بیان می دارد: "هر نمادی از واقعه، اطلاعات یا مفهوم که از طریق وسایل الکترونیک ارسال یا دریافت می گردد . . . "
نکته : جعل رایانه ای از یکی از انواع جعل می باشد و قانون گذار برای این موضوع اعلام جرم است ، مجازات جعل رایانه ای مواد 6و7 قانون جرایم رایانه ای گنجانده شده است.
با بررسی این مواد درمی یابیم رفتار فیزیکی و عنصر مادی لازم برای ارتکاب این جرم نیز فعل مثبت است.به علاوه عنصر ضرر بالقوه در رکن مادی در این ماده با ذکر عبارت" قابل استناد" مورد تصریح مقنن قرار گرفته است، بدین معنا که این داده و اطلاعات باید دارای ماهیتی باشند که بتوان به آن ها استناد نمود.
پس هرگاه داده ها اهمیت و قابلیت استناد نداشته باشند و دارای ارزش و اعتبار نباشند، جرم جعل رایانه ای نیز به دلیل فقدان ضرر وقوع نمی یابد.لذا درکنار موارد فوق الذکر قصد عمد مرتکب در ارتکاب اعمال ذکر شده و همچنین قصد ایراد ضرر از سوی مرتکب باید وجود داشته باشد و اثبات کردد.
از شایع ترین مصادیق و مثال بارز برای این جرم می توان به جعل امضای الکترونیک، جعل ایمیل، تخریب و اخلال در دیگر داده های رایانه ای و مخابراتی به منظور سود جویی و ورود ضرر به دیگران اشاره کرد که می تواند مقدمه دیگر جرایم مانند سرقت و کلاهبرداری اینترنتی نیز شود.
تفاوت جعل رایانه ای و جعل سنتی در چیست؟
پاسخ: با دقت نظر در مواد مرتبط با جرم جعل سنتی و جعل الکترونیک در می یابیم تفاوت اصلی این دو جرم محیط و بستر ارتکاب این دو می باشد.
مجازات جعل رایانه ای مطابق قانون جرایم رایانه ای
مقنن در مواد 6 و 7 قانون جرایم رایانه ای به بررسی و بیان مجازات جرم جعل رایانه ای و استفاده از محتوا و داده های مجعول در بستر فضای رایانه پرداخته است و بیان می دارد:
مجازات ارتکاب جعل رایانه ای عبارت است از یک تا پنج سال حبس و جزای نقدی از بیست تا صد میلیون ریال در ادامه در ماده 7 مجازات استفاده از داده های مجعول در بستر رایانه را نیز، همان مجازات حبس بیان کرده است. بنابراین مجازات این دو جرم برابر می باشد. و تفاوت این جرم با جعل سنتی در این است که؛ برخلاف جعل سنتی که تغییر و تحریف در اسناد و به طور کلی نوشته ها به صورت ملموس رخ می دهد و عنصر فیزیکی و مادی این جرم کاملاً مشهود و قابل دیدن است درحالی که جعل رایانه ای تغییر و تحریف داد ها در بستر فضای مجازی انجام شده و کاملاً نامحسوس رخ می دهد، همچنین داده های تغییر یافته باید کاملاً ارزشمند بوده و تغیر آن ها امکان ورود ضرر به دیگران داشته باشد.
نتیجه گیری
در این مقاله به بررسی جرم جعل رایانه ای و مجازات های آن و عناصر تشکیل دهنده و تفاوت آن با جرم جعل سنتی پرداختیم و فهمیدیم که هرگاه شخصی اقدام به تغییر و تحریف اسناد و اطلاعات(داده ها) مهم اعم از دولتی یا غیر دولتی در بستر فضای مجازی بپردازد و این عمل را با علم و آگاهی و به قصد فریب و وارد نمودن ضرر به دیگران مرتکب شود، جرم جعل رایانه ای رخ داده و این شخص نیز جاعل می باشد.
در جرایم ذیل این عنوان به دلیل پیچیدگی های خاص، طرح هرگونه شکایت و اقدام کیفری نیازمند دقت بالا و تخصص کافی است که نیازمند استفاده از یک وکیل خبره می باشد ، پیشنهاد میشود مقاله نقش وکیل کیفری متخصص در اثبات جرم جعل مطالعه نمایید .. فلذا بهتر است پیش از هرگونه اقدام کیفری از راهنمایی متخصصین و وکلای مجرب در این حوزه مدد گرفت.
اولین کسی باشید که نظر می دهید.