چگونه گذشت شاکی موجب قرار موقوفی تعقیب می‌گردد؟

به موضوع چگونه گذشت شاکی موجب قرار موقوفی تعقیب می‌گردد می پردازیم. گذشت شاکی و صدور قرار موقوفی تعقیب،شرایط خاصی دارد که در این مقاله به آن خواهیم پرداخت. 

مستند قانونی گذشت شاکی

 مستند به بند ب ماده ۱۳ قانون آیین دادرسی کیفری و ماده ۱۰۰ قانون مجازات اسلامی گذشت شاکی در شرایطی موجب صدور قرار موقوفی تعقیب می‌شود.

گذشت چه جرایمی توسط شاکی موجب ایجاد قرار موقوفی تعقیب می‌شود؟

 باید بدانید که اگر جرم رخ داده شده، جرمی باشد که قابل گذشت است در این خصوص گذشت شاکی می‌تواند موجب موقوفی تعقیب شود اما در خصوص جرایمی که غیر قابل گذشت هستند گذشت شاکی صرفاً می‌تواند موجب ایجاد تخفیف و کم شدن مجازات برای مجرم گردد و موجب ایجاد توقف تعقیب نخواهد شد.

 منظور از گذشت شاکی چیست؟

منظور از گذشت، رضایت شاکی به عدم مجازات متهم است که البته در صورتی که این رضایت به صورت قطعی باشد گذشت محسوب می گردد. باید بدانید که اگر رضایت شاکی به صورت مشروط باشد یعنی مشروط به شرطی شده باشد و یا معلق به وجود امری باشد باعث نمی‌شود که تعقیب و رسیدگی متهم متوقف شود.

تفاوت میان گذشت معلق و مشروط چیست؟

 اگر متوقف شدن تعقیب و رسیدگی متوقف بر شرطی باشد که وابسته به اختیار مشروط علیه است گذشت مشروط نامیده می‌شود در غیر این صورت گذشت معلق نام دارد پس اگر انجام آن شرط بستگی به مشروط علیه داشته باشد گذشت را مشروط می‌نامیم و اگر ربطی به مشروط علیه نداشته باشد و وابسته به آن نباشد در این صورت معلق نام دارد منظور از مشروط علیه، محکوم علیه پرونده می‌باشد که شرط علیه او می‌باشد و به همین دلیل است که به او مشروط علیه می‌گویند.

مثال گذشت مشروط یا معلق

 فرض کنید که شاکی شرط گذاشته که محکوم علیه دیه را در تاریخ مشخصی به صورت یکجا به محکوم له پرداخت کند این شرط است که بستگی به عملکرد محکوم علیه دارد که می‌تواند در اون تاریخ دیه را پرداخت کند یا خیر اما فرض کنید که شاکی شرط گذاشته باشد که در صورتی که پدر محکوم علیه در بیماری بهبودی یابد پس از آن محکوم له گذشت و رضایت خود را متهم می‌دهد بهبودی پدر محکوم له در این مثال ربطی به محکوم علیه ندارد و در اختیار او نیست نمی‌توان گفت که گذشت معلق می‌باشد. 

همچنین اگر گذشت در همان لحظه بیان شود اما نتیجه آن منوط به انجام امر در زمان آینده شود پس می‌توانیم بگیم که این گذشت مشروط است اما اگر انشا و بیان گذشت نیز در آینده موکول شود یعنی آن زمان بیان نشود و بیان آن به آینده موکول شود گذشت معلق نام دارد.

اگر گذشت شاکی مشروط یا معلق باشد تکلیف چیست؟

 اگر در مرحله تحقیق و رسیدگی باشیم گذشته شاکی به صورت مشروط یا معلق هیچگونه تاثیری ندارد و تحقیقات و بررسی‌های لازم همچنان توسط بازپرس ادامه پیدا خواهد کرد اگر گذشت مشروط یا معلق شرطی شده باشد مثلاً رضایت شاکی منوط به این شده باشد که دیه در تاریخ مشخصی به صورت یکجا پرداخت شود اگر این شرط انجام شود بلافاصله قرار موقوفی تعقیب در خصوص جریان قابل گذشت صادر می‌شود اما اگر شرط از انواع شروطی باشد که متهم یا مجرم نباید آن را انجام دهد. 

یعنی از شروط عدمی باشد مثل این که گذشت مشروط به این باشد که مجرم مشروبات الکلی یا سیگار استعمال نکند در این صورت تحقیقات و رسیدگی و حتی اصدار رای به محکومیت مشروط علیه ادامه پیدا می‌کند و پرونده به دادگاه و اجرای احکام هم ارسال می‌شود اما رای به اجرا گذاشته نمی‌شود بلکه اجرای آن متوقوف شده و اگر مشروط بخواهد که اجرا شود باید ثابت کند که مشروط علیه به شرط عمل ننموده و آن عمل عدمی را انجام داده است یعنی سیگار کشیده است یا مشروب خورده است که باید این امر در دادگاه ثابت شود در اینجاست که محکوم له باید در دادگاهی که صالح است شکایت خود را مطرح کند و اگر رای صادر شود آن رای را به اجرای احکام برده و تقاضای اجرای رای ابتدایی و اصلی را نماید در مواردی اثبات این امر در دادگاه قابلیت اجرایی ندارد.

مثلاً اینکه محکوم له چگونه باید ثابت کند که محکوم علیه سیگار  استعمال نموده است در این صورت است که قاضی اجرای احکام خود به احراز و اثبات موضوع خواهد پرداخت و در صورتی که متوجه استعمار سیگار توسط متهم گردد اجرای رای ابتدایی را می‌پذیرد.

گذشت شاکی توسط دفتر رسمی

 اگر گذشته شاکی توسط دفتر رسمی صورت بگیرد آیا باز هم باید برای قاضی احراز شود؟

 نکته بسیار مهم این می‌باشد که حتی اگه گذشت شاکی در دفتر اسناد رسمی به صورت رسمی تنظیم بگردد یا در مراجع قضایی صورتجلسه بشود باز هم باید برای مقام قضایی این موضوع اثبات شود.

گذشت شاکی در جرایم غیر قابل گذشت

باید بدانید که رضایت شاکی همانطور که در پیش گفتیم در جرایم غیر قابل گذشت  دو دسته تقسیم می‌شود دسته اول زمانی است که جرم غیرقابل گذشت جنبه خصوصی داشته باشد و دسته دوم هم شامل موردی است که جرم فقط جنبه عمومی دارد در مورد دسته اول مثل تصادف رانندگی یا ایراد ضرب و جرح همراه با سلاح سرد در این خصوص اگر شاکی خصوصی گذشت نماید در این صورت قاضی چه وظیفه‌ای دارد؟ این که قرار موقوفی نسبت به جنبه خصوصی صادر کند و نسبت به جنبه عمومی جلب صادر نماید؟

رویه عملی دادسرا و دادگاه‌ها بدین شکل است که نظر اول را عمل می‌نمایند ولی حتماً باید فقط یک قرار در خصوص جنبه ی عمومی صادر شود یعنی متهمی که فوت ‌نموده است یا باید او را تعقیب نمود و یا تعقیب ننمود و نمی‌توانیم هر دو را در خصوص او اجرا کنیماین که نسبت به جنبه خصوصی در جرایم غیر قابل گذشت قرار موقوفی صادر شود مستند قانونی ندارد و بنده ب ماده ۱۳ صرفاً مخصوص جرایم قابل گذشت است. 

پس باید نسبت به جنبه عمومی جرم قرار نهایی و کیفرخواست صادر شود و نسبت به تعیین تکلیف دیه نیز مرجع صالح نظریه خود را بیان نماید اگر شاکی بعد از این که شکایت را مطرح کرده دیگر پیگیری انجام ندهد و یا اعلام کند که فعلاً نمی‌خواهد پیگیری کند و بعداً پیگیری می‌نماید این موارد به معنی رضایت شاکی نمی‌باشد و حتی اگر در برگه اخطاریه نوشته شده باشد که اگر شاکی حاضر نشود بدین معنی است که او گذشت کرده است اما این جمله عبارت اشتباهی است و عدم حضور شاکی به معنای گذشت او نیست.

همچنین در خصوص جرمی که فقط جنبه عمومی دارد باید بیان کنیم که  در چنین جرایمی شاکی خصوصی وجود ندارد بلکه مدعی العموم شاکی است که رضایت او در قانون پیش بینی نشده است.

توصیه آخر 

اگر نیاز به دریافت مشاوره با وکلای متخصص در حوزه کیفری را دارید ما به شما توصیه می کنیم از طریق لینک های موجود در این صفحه اقدام به ثبت درخواست مشاوره خود نمایید تا بتوانید با بهترین وکلای تهران مشورت نمایید.