احضار متهم چیست و ویژگی های آن

در این مقاله به تحقیق و بررسی احضار متهم و همچنین روش های ارسال متهم در صورت مسئولیت متهم مانند نظامی بودن ، حقوقی بودن و یا پزشک بودن آن می پردازیم.

مقدمه

در قانون تمام کشورها بیان شده است که درصورتی می توانیم کسی را متهم به جرمی نماییم و سپس او را مجازات کنیم که فرصت دفاع به او داده شده باشد پس اگر این موضوع نادیده گرفته شود دادرسی عادلانه به زیر سوال رفته و موجب ایجاد هرج و مرج خواهد شد. درواقع اگر می شد که بدون این که اقدامات قانونی احضار متهم انجام شود دادرسی را انجام داد پس هر کسی می توانست علیه دیگری اعلام جرم نماید و خود به تنهایی دادرسی را ادامه داده و حکم بگیرد بدون این که واقعیت مشخص گردد. پس لازم است که حتما متهم به دادرسی احضار شود حال این که او به این ابلاغ واکنش نشون داده و حاضر شود یا خیر نمی تواند مانع دادرسی شود. در این مقاله شرایط قانونی احضار نمودن متهم را بیان می کنیم.

ذکر نام متهم در شکواییه

 اگر حتی یک بار به فرم برگه ی شکواییه‌ نگاه کرده باشید متوجه می‌شوید که در شاکله آن  قسمتی وجود دارد که شاکی می‌تواند علاوه بر اسم خود و وکیلش، اسم متهم را اضافه نماید باید بدانید که عدم اضافه کردن نام متهم موجب رد شدن شکایت نخواهد شد به هر حال شکایت شما رسیدگی می‌شود اما نکته دیگری که وجود دارد این است که در صورتی متهمی که نامش در شکواییه ذکر شده به پرونده احضار می‌شود که ادله و قرائن موجود در پرونده دلالت بر مجرمیت او نمایند.

پس اگر شاکی در شکواییه نام فردی را که در انجام جرم هیچ نقشی نداشته است را بیاورد این اقدام او جرم نیست اما ممکن است از لحاظ مسئولیت مدنی و خساراتی که متحمل شده تا بتواند  دادسرا یا دادگاه حاضر شود، او را مسئول دانست از دیگر عواقبی که دارد این است که قاضی دعوا را نسبت به این متهم رد می‌کند یعنی نسبت به این متهمی که جرم هیچ گونه ربطی به او ندارد توسط بازپرسی و دادیار موجب صدور قرار منع تعقیب می‌شود.

آیا اگر نام فردی به عنوان متهم در شکواییه ذکر شده باشد اما از نظر قاضی نیاز باشد که تحقیقات بیش تری در خصوص هویت متهم صورت بگیرد در این صورت آیا قاضی می تواند بدون اجازه از شاکی در خصوص متهم دیگری بررسی را انجام دهد؟

قضات رویه های مختلفی را در این خصوص در پیش می گیرند برخی معتقدند که پاسخ این سوال  خیر است چون شاکی از همین فرد شکایت نموده و اگر فرد دیگری قرار باشد که به عنوان متهم احضار شود باید در شکواییه نام او حتما ذکر شده باشد و به همین منظور شاکی می تواند شکایت دیگری مطرح کند و آن را ضمیمه این شکواییه نماید که درواقع پرونده ها چون به هم مرتبط هستند با هم لف می شوند و نکته مهم این که در غیر این صورت قاضی صرفا می تواند  آن فردی را که متهم اصلی است اما از آن هنوز شکایتی نشده به عنوان مطلع  دعوت نماید و اظهارات او را بشوند همچینن جلب مطلع امکان پذیر نیست.

البته این مسئله  از نظر برخی دیگر از قضات به این شکل است که اگر ادله ای موجب شود که قاضی فرد دیگری را متهم اصلی پرونده بداند او را به عنوان متهم احضار نموده و نیاز به تشکیل پرونده مجدد نیست.

صرف شکایت شاکی از متهم بدون هیچ دلیلی

اگر شاکی علیه متهمی شکایت کند بدون این که دلیلی برای اثبات ادعای خود داشته باشد و اگر قاضی با بررسی و تحقیق به مجرم بودن این متهم نرسد نمی توان او را احضار و جلب نمود.پس قانون گذار در ماده 168 بیان نموده اگر فردی را که هیچ دلیلی برای احضار او وجود ندارد قاضی جلب کند تخلف نموده است و موجب می شود تا قاضی به محکومیت انتظامی درجه 4 محکوم شود.بنابراین ذکر نام فردی به عنوان متهم بدون ارائه هیچ سند و مدرکی علیه او نمی تواند موجب تکلیفی برای قاضی جهت احضار و جلب متهم باشد.

احضاریه و امضای احضاریه

حتما باید احضاریه دربردارنده امضای مقام قضایی باشد.این موضوع در ماده 170 قانون آیین دادرسی کیفری بیان شده است.در غیر این صورت احضاریه اعتبار قانونی ندارد و اگر احضاریه ای بدون امضای قاضی مربوطه ارسال شود حتی اگر بیش از 3 بار این اشتباه تکرار شود باز هم نمی توان به استناد آن از قاضی تقاضای جلب متهم را نمود.

ذکر علت احضار در احضاریه

باید حتما در برگه ی احضاریه ذکر شود که به چه دلیل متهم باید احضار بشود یعنی باید جزئیات علت احضار هم بیان شود هرچند بسیاری از شعب این اقدام را کامل انجام نمی دهند.دلیل ذکر جزئیات این است که متهم بداند درباره چه اتهام و ماجرایی قرار است دفاع کند.نکته خیلی مهم این است که این امر به صلاحدید قاضی بستگی دارد چون در مواقعی که با این اقدام به حیثیت اجتماعی متهم یا عفت یا امنیت عمومی خدشه وارد می شود جزئیات ذکر نمی گردد.

مهلت حضور متهم بعد از ارسال احضاریه

معمولا در احضاریه قید می شود که مهلت حضور متهم 5 روز بعد از این ابلاغ است.

توضیح عبارت"عدم حضورمتهم، موجب صدور حکم جلب می شود" در احضاریه

متهم 3 بار احضار خواهد شد در صورتی که هر 3 بار نزد قاضی حضور پیدا نکند به دادرسی جلب می شود.همچنین همراه داشتن وکیل را در احضاریه ذکر می کنند تا متهم از آن مطلع شود و اگر شرایط آن را داشت حتما با وکیل به جلسه برود. ماد 170 و 190 قانون آیین دادری کیفری این موارد را بیان می نماید.

ارسال احضاریه

اگر متهم پزشک باشد تکلیف احضاریه چیست؟

اگر لازم باشد که پزشکی احضار شود مطابق تبصره 3 ماده 41 قانون سازمان نظام پزشکی بای از قبل آن هم 48 ساعت قبل ، به هیات بدوی نظام پزشکی اطلاع داده بشود. این اقدام جهت عدم تداخل حضور پزشک درمحاکم قضایی با بیمارستان است.

تکلیف احضاریه اگر متهم نظامی باشد؟

ماده 615 قنون آیین دادرسی کیفری بیان می کند که درصرتی که متهم نظامی باشد  احضار آن ها از طریق فرمانده یا مسئول مافوق انجام می گیرد.کلیه اقدامات برای جلب این افراد بعد از موافقت رهبر جمهوری اسلامی باید صورت بگیرد و باید تقاضای خود را به سازمان قضایی نیرو مسلح ارسال کنند.

تکلیف احضاریه اگر متهم حقوقی باشد چیست؟

ماده 688 قانون قانون آیین دادرسی کیفری بیان می دارد که اگر متهم شخص حقوقی باشد باید ابتدا شخص حقیقی را دعوت نمود که اتهام به او نسبت داه می شود سپس برای  شخص حقوقی  اخطار ارسال نمود تا نماینده ای که مورد وثوقش است را معرفی نماید.