کیفرخواست چیست و انواع کیفرخواست

کیفرخواست همیشه و در همه ی پرونده های کیفری صادر نمی شود بلکه مخصوص صدور در مواقع خاصی می باشد یعنی جایی که از نظر بازپرس یا دادیار متهم پرونده مجرم شناخته شود و اتهام نسبت به او احراز شود.

نکته بعدی مهم این است که کیفرخواست مخصوص صدور در دادسرا می باشد و دادگاه کیفرخواست صادر نخواهد نمود. اما کیفرخواست دارای انواع متفاوتی است که در این مقاله به آن ها خواهیم پرداخت.

کیفرخواست چیست؟

کیفرخواست درواقع تبلور کیفیت فکری بازپرس یا دادیار در خصوص متهم پرونده است چرا که اگر قاضی کیفری متهم را مجرم بشمارد که جرم مربوط به این پرونده را مرتکب شده است نسبت به او کیفرخواست باید صادرکند. 

اما صدور نهایی آن و ابلاغ او به طرفین زمانی انجام می شود که دادستان کیفرخواست را تایید نماید پس در صورت عدم تایید کیفرخواست و یا رد آن ممکن است کیفرخواست صادر نگردد که البته رویه خاصی دارد  که در سایر مقالات از آن ها بحث نمودیم.

صادرکننده کیفرخواست چه کسی است؟

نفراولی که صادرکننده کیفرخواست است دادستان می باشد و کیفرخواست توسط قاضی دادگاه قابلیت صدورندارد منظور از نفر اول این است که این اقدام باید توسط دادستان انجام بگردد و اما نکته مهم این که صدور کیفرخواست وظیفه اختصاصی است اما در صورتی که دادستان دستور دهد قابلیت تفویض با معاون دادستان یا دادیار را هم دارد که البته این امراختلافی است وبسته به رویه ی دادستان دارد.

انواع کیفر خواست

 کیفرخواست به دو نوع تقسیم خواهد شد.این تقسیم بندی شامل  کتبی و شفاهی می گردد.در ادامه به شرح هریک از آن ها خواهیم پرداخت.

-کیفرخواست کتبی 

-کیفرخواست شفاهی 

کیفرخواست کتبی چیست؟

 باید توجه فرمایید که اصل بر این است که دادستان کیفرخواست کتبی صادر نماید.یعنی به صورت کتبی بیان کندکه نظر او بر مجرم بودن متهم می باشد و همچنین دادستان باید ماده ۷۹ قانون آیین دادرسی کیفری را در خصوص کیفرخواست رعایت کند.کیفرخواست کتبی نوشتن احراز مجرمیت متهم است.

مواردی که در کیفرخواست کتبی باید رعایت گردد

در این خصوص مقاله ی خاصی را مکتوب نموده ام که می توانید در سایت هم وکیل به صورت مفصل آن را مطالعه نمایید.اما نکته مهم و کاربردی آن این است که تاریخ کیفرخواست، مخاطب آن کیفرخواست، امضا و ذکر نام و نام خانوادگی تمامی افرادی که آن را امضا می نمایند باید ذکر گردد.

کیفرخواست شفاهی چیست؟

نکته ی چالش برانگیز این مقاله دادخواست شفاهی است چرا که همانطور که در فوق بیان نمودیم اصل بر کیفرخواست کتبی است و کیفرخواست شفاهی استثنا می باشد.در ماده ۳۳۵ قانون آیین دادرسی کیفری در خصوص کیفرخواست شفاهی مطالبی رو عنوان نموده است. 

در واقع در این ماده بیان شده است که ادعای شفاهی دادستان در مرجع قضایی کیفرخواست شفاهی می‌باشد و باید در حضور دادستان یا نماینده دادستان و در زمانی باشد که جلسه دادرسی برقرار است همچنین ماده ۸۶ کیفری نیز بیان می‌نماید اگر شاکی و متهم هر دو حاضر باشند یا متهم حاضر باشد ولی شاکی وجود نداشته باشد. 

یعنی از جرایم غیر قابل گذشتی بوده که شاکی از ابتدا در پرونده حاضر نبوده یا شاکی حاضر بوده و پرونده قابل گذشت باشد اما شاکی گذشت کرده باشد و رضایت خود را اعلام نموده باشد و تحقیقات لازم هم کافی و کامل باشد در این زمان است که دادستان خود می‌تواند به درخواست بازپرس راسا متهم را به دادگاه اعزام نماید و در صورتی که شاکی نیز همراه او باشد پرونده را بدون صدور کیفرخواست در همان زمان به صورت شفاهی مطرح کند.

وظیفه دادگاه در زمان صدور کیفرخواست شفاهی چیست؟

 باید این امر را بدانید که دادگاه وظیفه دارد به سرعت جلسه رسیدگی در همان زمان برگزار نماید یعنی جلسه دادگاه باید بدون هیچ گونه تاخیری آغاز بشود در این زمان به متهم تفهیم می‌شود که اتهام او چه می باشد(تفهیم اتهام متهم) و همچنین متهم حق دارد که برای خود وکیل بگیرد تا بتواند از او دفاع کند و برای این کار به او مهلت محدودی می‌دهند و متهم در صورتی که چنین حقی را بخواهد باید درخواست کند که حداقل سه روز به او مهلت دهند.

همچنین در صورت جلسه ی دادگاه، باید تفهیم این موضوع که آیا متهم واقعاً می‌خواهد وکیل بگیرد یا خیر قید گردد و از واجبات قید نمودن در صورت جلسه است در صورتی که متهم نخواهد از این حق استفاده کند دادگاه در همان زمان جلسه می‌تواند رای صادر کند اما اگر صلاح بداند که نیاز است تحقیقاتی انجام شود آن تحقیقات را انجام می‌دهد یا این که دستور می‌دهد که دادستان تحقیقات را کامل نمایند.

تصمیم متهم و شاکی در زمان صدور کیفرخواست شفاهی

در این زمان دو راه برای متهم وجود دارد یا آن که تامین مناسب بسپارد و فعلاً خود را از بند اسارت آزاد نمایدیا این که در بازداشت بماند و شاکی هم می‌تواند حداکثر تا ۵ روز تقاضا نماید که ضرر زیانی را هم که در همین شکواییه درخواست نموده بود رسیدگی شود یا اگردرخواست ننموده بودند رسیدگی به آن را تقاضا دهد در این صورت دادگاه لازم است که غیر از امر کیفری به این ضرر و زیان هم رای دهد و رسیدگی کند.

چه مواردی باید در کیفرخواست شفایی رعایت شود؟

اول این که در خصوص جرایم موضوع ماده ۳۰۲ قانون آیین دادرسی کیفری به هیچ عنوان کیفرخواست شفاهی قابلیت صدور نخواهد داشت. 

دوم این که حتماً باید متهم وجود داشته باشد و حاضر باشد و شاکی نیز حاضر باشد یا اگر گذشت کرده باشد حضور او نیازی نیست و یا این که کلاً شاکی حضور نداشته و یا وجود نداشته باشد ، سومین مورد این است که حتماً تحقیقات مقدماتی در خصوص متهم کامل باشد.

رسیدگی به کیفرخواست شفاهی چگونه است؟

 بعد از این که دادستان تصمیم خود را صادر کند حال نوبت به مطرح نمودن آن است و بعد از مطرح  ،دادگاه باید بلافاصله در وقتی که به آن وقت فوق العاده می‌گویند به صورت خیلی سریع جلسه تشکیل دهد تمامی موارد مربوط به جلسه باید در خصوص چنین متهمی نیز رعایت شود مثل تفهیم اتهام به متهم و مراتب تدارک دفاع و مهلت به متهم و همانطور که در فوق گفته شد تمام این موارد با پاسخ آن ها باید در صورت مجلس قید شود.