نحوه تقسیم ارث میان زوج و زوجه

نحوه تقسیم ارث میان زوج و زوجه

سرمد صادق زاده

نحوه تقسیم ارث میان زوج و زوجه

در نحوه تقسیم ارث میان زوج و زوجه حتما باید عقد نکاح دائم بین آنها مطرح باشد و امری ثابت نیست، مثلا سهم الارث زوج با سهم الارث زوجه متفاوت می باشد،همچنین شرایطی نیز وجود دارد نظیر تعداد زوجات یا ارث در طلاق یا ارث در حالت مرض.

هر فرد در زمان حیات خود دارایی و اموالی دارد که پس از مرگ دیگر متعلق به خود او نبوده و به ورثه ی او خواهد رسید.ورثه اشخاصی هستند که به جهت رابطه ی سببی یا نسبی با متوفی مالک قسمتی از اموال او پس مرگ میگردند.نکته ی مهم در زمینه ارث بری، عدم بردن ارث از متوفی در صورت وجود وارثی نزدیک تر به میت است و وارث درجه نزدیک تر وارث درجه دور تر را از ارث محروم میکند.در این مقاله ابتدا به تعریف برخی مفاهیم مهم در مبحث ارث که برای درک بهتر محتوا نیاز است میپردازیم و پس از آن فرمول محاسبه ارث میان زوج و زوجه بیان میگردد.

تعریف اصطلاحات مرتبط  ارث :

در مقاله نحوه تقسیم ارث در وراث طبقه دوم نهایی مفاهیم مرتبط که شامل ارث، وارث، اخوه، قرابت سببی، قرابت نسبی، حجب، حجب حرمانی، حجب نقصانی،  ابی، امی، ابوینی، صاحبان فرض، صاحبان قرابت توضیح داده شده است.

سهم الارث زوج و زوجه

زوج و زوجه تنها کسانی هستند که به جهت قرابت سببی از یکدیگر ارث برده و تمامی ورثه ی دیگر به علت داشتن قرابت نسبی با متوفی است که از او ارث میبرند. شرط ارث بردن از زوج یا زوجه دائمی بودن عقد نکاح میان آنها بوده و زوج و نکاح موقت باعث ارث بری نخواهد شد.با اینحال فرزند متولد از نکاح موقت از پدر و مادر خود ارث برده و تفاوتی با طفل متولد از نکاح دائمی ندارد.

سهم الارث زوج

مطابق قانون مرد در صورت فوت همسرش، یک دم ترکه او را به ارث خواهد برد مگر در صورتیکه متوفی فرزند یا نوه داشته باشد که در این صورت سهم الارث مرد به یک چهارم ماترک کاهش پیدا خواهد کرد.

سهم الارث زوجه

بر اساس قانون زن در صورت فوت شوهرش،یک چهارم از عین اموال منقول و و یک چهارم نیز از قیمت اموال نامنقول ارث خواهد برد.در صورت وجود فرزند سهم زوجه به یک هشتم عین اموال منقول و یک هشتم قیمت اموال غیر منقول کاهش پیدا میکند.برای نمونه اگر مردی در زمان مرگ یک خانه و یک موتور داشته باشد،در صورتیکه فرزندی نداشته باشد، همسر وی صاحب یک چهارم ماشین و مبلغی معادل یک چهارم ارزش خانه خواهد شد.در صورتیکه بقیه ورثه از دادن قیمت سهم زوجه در اموال غیرمنقول امتناع نمایند،او میتواند حق خود را از عین مال غیرمنقول زنده کند و آن را فروخته یا بصورت مشاعی شریک در مال گردد.

تعدد زوجات 

در صورتیکه فرد چند همسر دائمی داشته باشد،سهم الارث آنان تفاوتی نداشته و همه آنها با یکدیگر و با در نظر گرفتن وجود یا عدم وجود فرزندان یک چهارم یا یک هشتم از اموال یا قیمت آن را به ارث میبرند که باید به نسبت مساوی میان خود تقسیم کنند.

ارث در صورت طلاق 

اگر طلاق میان زن و شوهر رجعی باشد و زن نیز در زمان عده باشد( سه طهر یا سه ماه)،در صورت فوت مرد یا زن، شخص دیگر از متوفی ارث میبرد. البته با رعایت دو شرط ذکر شده که عبارتند از وجود طلاق رجعی و فوت در زمان عده.

ارث در نکاح در حال مرض 

مطابق ماده 945 قانون مدنی « اگر مردی در حال مرض زنی را عقد کند و در همان مرض قبل از دخول بمیرد زن از او ارث نمی‌برد لیکن اگر بعد از دخول یا بعد از صحت یافتن از آن مرض بمیرد زن از او ارث می‌برد.» در مورد این ماده باید توجه کرد که مرد باید حتما از همان بیماری بمیرد و در صورت فوت زودتر زن مرد نیز از او ارث خواهد برد.

مشاوره تخصصی به صورت تلفنی، متنی و آنلاین با وکلای مجرب هموکیل

سخن نهایی

مباحثی که بیان شد، نحوه محاسبه و ارث بری سهم الارث زوج و زوجه از یکدیگر بود. برای اطلاع از شیوه ارث بردن از متوفی در دیگر طبقات میتوانید به دیگر مقالات موجود در سایت مراجعه نمایید. توصیه میگردد به جهت پیچیدگی فراون این مبحث و اهمیت آن،حتما پیش از هر اقدامی با یک وکیل متخصص در زمینه ارث مشورت کنید.