معرفی کردن خود بعنوان راننده برخلاف واقع

نکته ۱ : یکی از رفتارهایی که عمدتا در تصادفات رانندگی دیده می شود شخصی فاقد گواهینامه راننده خودرویی بوده و با خودرویی یا عابری تصادف می کند . هرچند مطابق قانون اجباری بیمه شخص ثالث ، چنانچه خودرو بیمه باشد شرکت بیمه خسارت زیادت دیده را پرداخت می کند اما چون راننده فاقد گواهینامه بوده شرکت بیمه پس از جبران خسارت به راننده مقصر فاقد گواهینامه برای گرفتن خسارت رجوع می کند . به هر روی به هر دلیلی که شخصی حال به جهت نداشتن گواهینامه راننده خودرو  یا آنکه راننده حکم جلب داشته باشد یا گواهینامه او متناسب با آن خودرو نباشد و غیره بخواهد خود را به دروغ راننده خودرو جا بزند جرم به شمار می آید.  ماده ۶۲ قانون بیمه اجباری خسارات وارد شده به شخص ثالث در اثر حوادث ناشی از وسیله نقلیه مصوب ۱۳۹۵ مقرر می دارد : " هر گاه شخصی برخلاف واقع خود را به عنوان راننده وسیله نقلیه مسبب حادثه معرفی کند به مجازات حبس درجه ۷ ( بیش از ۳ ماه تا ۶ ماه ) محکوم می شود ؛ راننده نیز چنانچه در این امر تبانی کرده باشد به مجازات مذکور محکوم می شود."

نکته ۲ : شرایط تحقق جرم:

۱. مرتکب جرم موضوع ماده می تواند دو تن باشد . یکی شخصی که به دروغ خود را راننده وسیله نقلیه مسبب حادثه جا می زند که مجازات ماده پیش گفته ناظر بر این مرتکب است. دوم مرتکب می تواند راننده مسبب حادثه هم باشد که با شخص دیگری تبانی می کند که آن شخص خود را راننده جا بزند. بعنوان مثال اگر آرش گواهینامه نداشته باشد و راننده خودرویی باشد و با خودرو به اکبر بزند و اکبر بمیرد. سپس تا قبل از اینکه افسر بیاید سرنشین دیگر خودرو که بابک است و دوست آرش است با هم تبانی کنند که چون بابک گواهینامه دارد خود را راننده به افسر معرفی کند. اگر بابک خود را بعنوان راننده معرفی کند در این صورت هم بابک که به دروغ خود را راننده معرفی کرده هم آرش که راننده واقعی بوده و با بابک در این زمینه تبانی کرده مرتکب جرم شده اند. حال اگر در همین مثال آرش که راننده بوده پس از تصادف و قبل از آمدن افسر ، مصدوم شود و با اورژانس به بیمارستان اعزام شود و با آمدن افسر ، بابک بدون تبانی با آرش به جهت دوستی ، بابک  خود را راننده معرفی کند . تنها بابک مرتکب جرم شده است و نه آرش. 

۲. رفتار فیزیکی جرم " معرفی کردن " خود به دروغ بعنوان راننده است که بصورت "فعل "قابل تحقق است. اما راننده واقعی جرم هم در صورتیکه با راننده دروغین تبانی کرده باشد راننده واقعی هم مجرم است اما ممکن است راننده واقعی اصلا رفتار مثبت و ایجابی انجام ندهد و سکوت کند ولی می داند که راننده واقعی شخص معرفی شده نیست بنابراین در خصوص راننده واقعی در صورت تبانی ممکن است با ترک فعل هم صورت گیرد.

۳. برای تحقق جرم شرط است که یک حادثه رانندگی واقع شود . این امر از عبارت " مسبب حادثه " برداشت می شود. بنابراین اگر در پلیس راه در تاریکی شب ، پلیس راهور جلوی خودرویی را بگیرد و آرش راننده باشد و گواهینامه نداشته باشد و بابک سرنشین باشد و گواهینامه داشته باشد و خودرو ۳۰ متر جلوتر نگه دارد و تا آمدن افسر به کنار ماشین بابک و آرش جای خود را داخل ماشین بعنوان راننده و سرنشین عوض کنند در صورتی که افسر متوجه شود موضوع مشمول ماده فوق نیست . چرا که حادثه رانندگی روی نداده تا این تبانی مشمول ماده شود. این جرم در جایی است که حادثه ی رانندگی اعم از جانی یا مالی روی دهد. بنابراین تنها جرم ارتکابی رانندگی بدون گواهینامه آرش است و بابک جرمی انجام نداده است.

۴. برای تحقق جرم شرط است که مرتکب یا مرتکبین یعنی راننده دروغین و واقعی " برخلاف واقع " و به دروغ خود را راننده معرفی کند و راننده واقعی نیز برخلاف واقع تبانی کند.

۵. جرم پیش گفته جرمی مطلق است و نتیجه خاصی نیاز نیست و صرف معرفی کردن شخص به دروغ بعنوان راننده کافی است.

۶. رکن روانی جرم در زمره جرایم عمدی است. اولا مرتکب باید بداند راننده نبوده و راننده واقعی نیز بداند دیگری ، راننده نبوده است . ثانیا شخص  عمدا  و به دروغ خود را راننده وسیله نقلیه مسبب حادثه معرفی کند و یا راننده واقعی عمدا با راننده دروغین تبانی کند.

۷. مجازات جرم پیش گفته حبس درجه ۷ یعنی بیش از ۳ ماه تا ۶ ماه حبس است و در صلاحیت مستقیم دادگاه کیفری دو است و در دادسرا جرم رسیدگی نمی شود . هم چنین مجازات مرتکب نیز با رعایت ماده ۶۶ قانون مجازات اسلامی به در صورت ارائه دفاعیات مناسب به مجازات های جایگزین حبس تبدیل می شود.

توصیه پایانی

 در صورتی که با مجرمینی که خلاف واقع خود را راننده معرفی کرده و به شما ضرر و زیانی وارد نموده اند، رو به رو شده اید، جهت احقاق حقوق خود می توانید از وکلای مجرب هموکیل کمک بگیرید.