تکلیف پس گرفتن رضایت شاکی

در این مقاله به تحقیق و بررسی تکلیف پس گرفتن رضایت شاکی می پردازیم. شاکی اگر رضایت خود را اعلام نماید معمولا مسترد کردن چنین رضایتی پذیرفته نخواهد شد، اما در خصوص پرونده هایی که موضوع آن دیه است تحت شرایطی این رضایت قابلیت استرداد دارد و در این مقاله به طور مفصل این امر شرح داده شده است.

منظور از پرونده‌های دیات چیست؟ 

منظور پرونده‌هایی است که مجازات آن پرداخت دیه به محکوم له است یعنی شاکی مثل پرونده‌هایی که منجر به تصادف رانندگی گردیده است یا پرونده‌های ضرب وجرحی که امکان قصاص در آن وجود ندارد حکم به دیه صادر شده باشد و شاکی نسبت به متهم گذشت نموده باشد و بعد از گذشت خود پشیمان شده و اعلام پس گرفتن آن را نماید. 

فروض مختلف شکایت مجدد بعد از اعلام گذشت و تقاضای دیه

1-عدول از رضایت قبلی

2-اگر جراحات بعد از رضایت شاکی آشکار شد تکلیف رضایت چیست؟

3-اگر جنایت به سایر نقاط بدن سرایت نموده است تکلیف رضایت چیست؟

عدول از رضایت قبلی

باید بدانید که اگر شاکی با توجه ماده ۱۰۱ قانون مجازات اسلامی، رضایت خود را نسبت به مجرم اعلام نموده باشد و سپس نسبت به آن عدول کند این عدول از گذشت از او پذیرفته نیست یعنی نمی‌تواند رضایت خود را پس بگیرد چرا که اگر قبلاً قراری که قاضی صادر نموده است قرار موقوفی تعقیب باشد پس پرونده مختومه شده است.

اگر جراحات بعد از رضایت شاکی آشکار شد تکلیف رضایت چیست؟

فرض دوم زمانی است که شاکی یا محکوم له ادعا نماید زمانی رضایت و گذشت خود را اعلام نموده است که از جراحات اطلاعی نداشته است و نمی ‌دانسته است بعداً جراحات عمیق می‌شود.

مثلاً درد استخون ساقه پای او یک درد جزئی و در حد کوفتگی بوده است و بعد از گذشت زمان متوجه شکستگی و پارگی رباط آن می‌شود در این صورت اگر شاکی ثابت نماید که گذشت و رضایت او قبل از مشخص شدن آثار این جراحت باشد باید بدانید که گذشت او تاثیری در جراحات ثابت شده ی بعدی ندارد و صرفاً مخصوص صدماتی است که در زمان رضایت مشخص بوده است پس نسبت به آثار جدید که حاصل شده می‌تواند تقاضای دیه نماید.

اگر جنایت به سایر نقاط بدن سرایت نموده است تکلیف رضایت چیست؟

مثلاً در ابتدا یک شکستگی یا قطعی انگشت ساده بوده است سپس در طول زمان این قطعی انگشت عفونت نموده و به سایر نقاط دست نیز سرایت نموده است که منجر شده به طور کل عضو دست قطع شود در این صورت حتماً به شکایت او رسیدگی خواهد شد و این که سابقاً اعلام گذشت نموده است مانع از رسیدگی به قطع کل دست او یا سرایت نیست باید به این نکته توجه کنید که نیاز نیست حتماً کل دست او در اثر سرایت قطع شود تا  شکایت مجدد او شنیده شود و به آن رسیدگی شود بلکه کوچک‌ترین سرایتی نسبت به عضوی که صدمه به آن را گذشت نموده است مشمول مجازات و شکایت مجدد خواهد شد که باید رسیدگی حتماً انجام گردد.

ایجاد حق مجدد یا عدم این حق

برخی معتقد هستند که اعلام رضایت شاکی نباید نسبت به آثاری که بعد بروز می‌نماید دوباره برای شاکی حق ایجاد نماید چرا که شاکی با اعلام گذشت خود نسبت به رفتار متهم گذشت نموده و آثار آن هم دربردارنده همان رفتار است اما چنین موردی عادلانه نخواهد بود و حتی رویه نیز نمی‌باشد چرا که آن چه که موجب ایجاد گذشت شاکی شده است رفتار متهم نیست بلکه آثاری است که از این رفتار بر روی بدن شاکی ایجاد شده است.

پس زمانی که شاکی اعلام می‌کند که رضایت خود را نسبت به متهم اعلام می‌کند صرفاً نسبت به آثاری که در آن زمان قابل مشاهده است و قابل درک است گذشت نموده است و از آثاری که بعد حاصل می‌شود اطلاعی ندارد که بتواند نسبت به آن گذشت کند یا نکند چرا که هنوز نسبت به امری که حاصل نشده و ممکن است حاصل نشود نمی‌تواند گذشت خود را اعلام کند.

رضایت کلی شاکی

اگر شاکی رضایت خود را این گونه بیان نموده است که نسبت به تمامی آثار که بعد از جنایت حاصل می‌شود چه سرایت آن عضو و آثاری که بعد حاصل شود و مشخص نیست رضایت داده است چنین رضایتی صحیح نمی‌باشد و نسبت به آثاری که هنوز حاصل نشده، این گذشت ، اثر قانونی ندارد و معتبر نمی‌باشد چرا که مطابق ماده ۶۹۱ قانون مدنی زمان دینی که هنوز سبب و موجب آن ایجاد نشده صحیح نیست و باطل است چون هنوز سبب در زمان آینده به وجود نیامده است چگونه می‌توان  مسئولیت آن را از بین برد ولی اگر جرم انجام شده ترک انفاق باشد و زوجه در ابتدای عروسی نفقه خود را تا چندین سال ابرا نماید. 

چنین ابرائی صحیح است چرا که ترک انفاق جرمی نیست که دیه داشته باشد دوماً این که سبب و موجب مربوط به نفقه در زمان ازدواج برای زوجه ایجاد شده است و زوجه از حقی که برای او ایجاد شده است گذشت نموده یعنی درست است که اصل دین نسبت به سال‌های آینده هنوز محقق نشده اما سبب دین که همون عقد ازدواج است ایجاد شده و همان کافی است و حال اگر برگردیم به مثال ابتدایی، باید بدانید که میان ضمانت در دین با ابراء دین که هنوز حاصل نشده متفاوت هستند یعنی در صدمات و جراحات مقتضی ایجاد آثار در آینده به صورت قطعی هنوز ایجاد نشده است بلکه احتمال می‌رود که ایجاد شود پس این دو را نباید با هم مقایسه نمود.

رویه عملی رویه دادسرا و دادگاه ها در خصوص رضایت شاکی

رویه دادسرا و دادگاه ها در چنین شرایطی این می‌باشد که اگر اثبات و احراز شود گذشت شاکی نسبت به کلیه آثاری بوده که چه در گذشته و چه در آینده ایجاد می‌شده است یعنی گذشت شاکی مشروط به آثار همان زمان نباشد پس اگر آثار جدیدی بر روی بدن شاکی ایجاد شود او نمی‌تواند مجدداً شکایت نماید.

 توصیه سایت هم وکیل به شما

پس اگر شما شاکی هستید و در حال مطالعه این مقاله می‌باشید حتماً قبل از رضایت دادن با وکیل خود مشورت نماید تا بتوانید از عباراتی استفاده کنید که اگر بعداً آثار شدیدتری در بدن شما حاصل شد امکان مجدد شکایت وجود داشته باشد در غیر این صورت شکایت مجدد شما قابلیت استماع ندارد و رد خواهد شد.